Kult Pamięci
historia - pamięć - zapomnienie

historia
 bitwa pod Tannenbergiem
 kult marszałka Hindenburga
 pogrzeb Hindenburga
 historia powstania pomnika
 pomnik Tannenberg-Denkmal
 nowy symbol narodowy
 charakter ideologiczny pomnika
 dzieje pomnika
 Stalag IB Hohenstein
pamięć
 miejsca pamięci
 ślady pamięci-wycieczka pierwsza
 kult pamięci
 projekt
 zerwanie między pamięcią a historią
 Pierre Nora,Między pamięcią a historią:  Les lieux de Memoire (fragment)
 makieta pomnika
 lokalizacja
zapomnienie
 pomnik rozproszony
 wymazywanie historii
 stan obecny-szczątki

 archiwum
 bibliografia
 linki stron
 kontakt


W roku 1935, według naniesionych planów Hitlera, pomnik przebudowano. Zmiany związane były z umieszczeniem w komorze grobowej szczątków feldmarszałka Hindenburga (zmieniono pierwotne przeznaczenie piątej wieży), obniżono powierzchnię całego dziedzińca o 2,5 m. Usunięto stojący centralnie drewniany krzyż oraz miejsce pamięci poświęcone 20 nieznanym żołnierzom. Plac wewnętrzny pokryto kamiennymi płytami, zbudowano schody prowadzące do wież. Dzięki tym zabiegom dziedziniec nabrał amfiteatralnego charakteru. Nowa adaptacja sprzyjała corocznym manifestacjom patriotycznym z udziałem tysięcy ludzi zwożonych na miejsce specjalnymi pociągami z całych Niemiec.

To za sprawą ogromnego zainteresowania i niemieckiej propagandy, wokół pomnika powstała rozległa infrastruktura turystyczna. Grunty wsi Sudwy zostały włączone w granice miasta Olsztynka, dzięki czemu tereny na których znajdował się pomnik znalazły się pod zarządem gminy miejskiej. Zbudowano nowe drogi, aleje spacerowe, parki. Powstał „Cmentarz bohaterów” poświęcony żołnierzom poległym w 1919 r. Projekt założenia architektonicznego obejmował również powstanie stadionu sportowego z rozbudowaną siecią schronisk młodzieżowych, amfiteatrem, gospodą Tannenbergkrug (gdzie obecnie znajduje się Zajazd Mazurski), oraz budynek w którym mieściła się mapa świetlna. Za pomocą pulsujących światłem oznaczonych lampek wizualizowała przebieg bitwy pod Tannenbergiem. Działanie tej nietypowej maszyny opisał Melchior Wańkowicz w książce: Na tropach smętka, zaznaczając, iż ówczesny konstruktor spędził pięć lat nad opracowaniem owego „multimedialnego” projektu.

Plany architektoniczne pomnika Tannenberg-Denkmal obejmowały również zagospodarowanie rozległego terenu. Pomiędzy monumentem a pobliskim Olsztynkiem powstał park o powierzchni 7,5 ha. Wyznaczono nowe trasy, aleje, obsadzono je drzewami.

W odległości ok. 300 m od mauzoleum znajdował się pomnik lwa poświęcony pamięci poległych żołnierzy 147. Pułku Piechoty, autorstwa włoskiego rzeźbiarza Michelangelo Pietrobelliego. Pomnik pierwotnie ustawiony był na ośmiometrowym, piramidalnym cokole, jego wymiary to: dł.210 cm, wys.210 cm, szer.110 cm, o wadze 7 ton. Pruski lew wykuty został z jednego bloku granitu, a kula umieszczona pod lewą łapą, symbolizowała kulę ziemską, nad którą pieczę miało sprawować Królestwo Niemieckie. Pomnik przetrwał wysadzenie i rozbiórkę mauzoleum. Dopiero w latach 50. żołnierze za pomocą dźwigu zdjęli pomnik z cokołu i wywieźli go. Lew trafił do Centrum Szkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza w Kętrzynie i prawdopodobnie tylko dzięki temu przetrwał. W roku 1993 kętrzyński komendant przekazał nieodpłatnie rzeźbę lwa miastu Olsztynek. Obecnie jest on usytuowany na niskim, kamiennym cokole na placu przed olsztynieckim ratuszem.

Warto też wspomnieć o innym pomniku zlokalizowanym nieopodal mauzoleum. Obiekt stylizowany był na wodopój, co tłumaczy fakt, iż poświęcony był pamięci koni, które padły podczas historycznej walki.


1  2 



Całe założenie architektoniczne widziane z perspektywy lotu ptaka. Pierwotny wygląd pomnika wraz z przylegającym stadionem sportowym oraz rzeźbą lwa poświęconą pamięci żołnierzy 147 Pułku Piechoty.


Widok z pomnika na dziedziniec w widocznym w centrum ołtarzem i krzyżem. Fotografia z lat trzydziestych ubiegłego wieku.


Przebudowany, według planów Hitlera dziedziniec pomnika. Zmiany nastąpiły po śmierci Hindenburga w 1935 r.

kult pamięci !



Copyright © 2014   |   kult pamięci !    |   Wszelkie prawa zastrzeżone   |   kontakt: kult_pamieci@wp.pl   |   Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego   |